تجزیه و تحلیل کارایی نهاده برق در صنایع تولیدی ایران با تأکید بر هدفمندسازی یارانه‌ها

اهمیت منابع انرژی تجدیدناپذیر از حیث کمیابی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و نقش اساسی در تولید و توسعه‌ی پایدار کشورها، توجه دولت‌ها را به کاهش مصرف و بهبود کارایی نهاده انرژی جلب نموده است. به همین منظور قانون هدفمندسازی یارانه‌ها از زمستان سال 1389 در ایران اجرا شد. با توجه به این‌که انرژی در کنار نیروی کار و سرمایه، از نهاده‌های اصلی در فرآیند تولید است؛ بی‌تردید اجرای این قانون با افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر صنایع تولیدی اثر می‌گذارد و این اثر بسته به نوع حامل انرژی و صنعت متفاوت خواهد بود. در این پژوهش به بررسی آثار ناشی از آزادسازی قیمت بر کارایی انرژی برق در صنایع تولیدی پرداخته شده است. بدین منظور از الگوی تعدیل جزئی، روش گشتاور تعمیم‌یافته و معیار شدت انرژی‌بری استفاده شده است. داده‌های این پژوهش از مرکز آمار ایران طی دوره 1374-1392 بدست آمده است. استفاده از الگوی تعدیل جزئی برای تحلیل کارایی انرژی، دوره زمانی مورد مطالعه و بررسی تمامی گروه‌های صنایع تولیدی از نوآوری‌های این پژوهش است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، با سطح اعتماد 95 درصد، صنایع تولیدی ایران در کاهش میزان مصرف برق به طور معنی‌داری انعطاف‌پذیر هستند. اما وضعیت کارایی انرژی برق در دوره زمانی پس از هدفمندسازی یارانه‌ها در مقایسه با قبل از آن به طور معنی‌داری وخیم‌تر شده است. به عبارت دیگر قانون هدفمندسازی یارانه‏ها، بر خلاف انتظارات، حداقل در کوتاه مدت، نتوانسته است به بهبود کارایی مصرف برق در صنایع تولیدی کشور منجر شود.